Ένα ακόμα Γερμανικό Φθινόπωρο

[Κείμενο του Moishe Postone που προσφωνήθηκε στη διαδήλωση εναντίον του αντισημιτισμού στο Αμβούργο στις 13/12/2009. Το μεταφράζουμε, χωρίς αναγκαστικά να συμφωνούμε απόλυτα, ως ένδειξη αλληλεγγύης στα μέλη της αντιναζιστικής πρωτοβουλίας που δικάζονται επειδή αγωνίστηκαν εναντίον του αντισημιτισμού στην υπόθεση Πλεύρη].

Νομίζω ότι είναι πολιτικά σημαντικό το γεγονός ότι τόσο πολλοί στην Αριστερά παίρνουν στα σοβαρά τις εκφράσεις αντισημιτισμού που έχουν διαδοθεί μεταξύ ομάδων που θεωρούν τους εαυτούς τους αντιιμπεριαλιστές. Ίσως αυτό μπορεί επίσης να οδηγήσει σε κάποια, πολύ αργοπορημένη, θεωρητική διασάφηση. Το θέμα δεν είναι εάν οι ισραηλινές πολιτικές μπορούν να υποβληθούν σε κριτική ή όχι. Οι ισραηλινές πολιτικές θα έπρεπε να υποβληθούν σε κριτική, ιδιαίτερα αυτές που στοχεύουν στην υπονόμευση κάθε πιθανότητας ύπαρξης ενός βιώσιμου παλαιστινιακού κράτους στη Δυτική Όχθη και τη Γάζα. Ωστόσο, η κριτική του «Σιωνισμού» που κυριαρχεί σε πολλούς αντιιμπεριαλιστικούς κύκλους, απομακρύνεται από μία κριτική των ισραηλινών πολιτικών. Αποδίδει στο Ισραήλ και στους «Σιωνιστές» μία μοναδική μοχθηρία και μία παγκόσμια συνωμοτική εξουσία. Το Ισραήλ δεν υποβάλλεται σε κριτική με τον ίδιο τρόπο που υποβάλλονται άλλα κράτη – αλλά ως ενσάρκωση του βαθιά και θεμελιακά κακού. Εν ολίγοις, η αναπαράσταση του Ισραήλ και των «Σιωνιστών» σ’ αυτή τη μορφή «αντιιμπεριαλισμού» και «αντισιωνισμού» είναι στην ουσία ίδια μ’ αυτή των εβραίων στον λυσσαλέο αντισημιτισμό που βρήκε την πιο καθαρή του έκφραση στον ναζισμό. Και στις δύο περιπτώσεις, η «λύση» είναι η ίδια – εξολόθρευση στο όνομα της απελευθέρωσης.

Η συμβατική σταλινική και σοσιαλδημοκρατική αναπαράσταση του ναζισμού και του φασισμού απλά ως εργαλείων της καπιταλιστικής τάξης, συνήθως κατατρόπωνε τις οργανώσεις της εργατικής τάξης, παραλείποντας πάντα μία από τις κεντρικές τους διαστάσεις: αυτά τα κινήματα, με τους όρους της δικής τους αυτοκατανόησης και μαζικής απεύθυνσης, ήταν εξεγέρσεις. Ο ναζισμός αυτοπαρουσιάστηκε ως απελευθερωτικός αγώνας (και υποστήριξε «αντιιμπεριαλιστικά» κινήματα στον αραβικό κόσμο και την Ινδία). Βάση γι’ αυτήν την αυτοκατανόηση αποτελούσε μία φετιχοποιημένη κατανόηση του καπιταλισμού: η αφηρημένη, άυλη και παγκόσμια κυριαρχία του κεφαλαίου κατανοούνταν ως η αφηρημένη, άυλη, παγκόσμια κυριαρχία των Εβραίων. Πολύ περισσότερο από μία επίθεση σε μία μειονότητα, ο αντισημιτισμός των ναζί κατανοούσε τον εαυτό του ως αντιηγεμονικό. Στόχος του ήταν η απελευθέρωση της ανθρωπότητας από την αμείλικτη πανταχού παρούσα κυριαρχία των εβραίων. Γι’ αυτό τον λόγο, έναν αιώνα πριν, ο αντισημιτισμός μπορούσε να χαρακτηριστεί «σοσιαλισμός των ηλιθίων». Σήμερα μπορεί να χαρακτηριστεί «αντιιμπεριαλισμός των ηλιθίων».

Αυτή η αντισημιτική μορφή «αντισιωνισμού», δυστυχώς, δεν είναι καινούρια. Βρισκόταν στο κέντρο των σταλινικών στημένων δικών στις αρχές της δεκαετίας του 1950, ειδικά στην Τσεχοσλοβακία. Τότε, διεθνιστές κομμουνιστές, πολλοί από τους οποίους ήταν εβραίοι, κατηγορήθηκαν ως «σιωνιστές πράκτορες» και εκτελέστηκαν. Αυτή η κωδικοποιημένη μορφή αντισημιτισμού, η καταγωγή της οποίας δεν έχει καμία σχέση με αγώνες στη Μέση Ανατολή, μεταφέρθηκε εκεί στη συνέχεια από τη Σοβιετική Ένωση και τους συμμάχους της κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου – ιδιαίτερα από τις μυστικές υπηρεσίες της Ανατολικής Γερμανίας που δούλευαν με τους δυτικούς και τους μεσανατολικούς πελάτες τους (δηλαδή τη RAF[1] και τις ποικίλες «ριζοσπαστικές» παλαιστινιακές ομάδες).

Αυτή η μορφή «αριστερίστικου» αντισιωνισμού έχει συμμειχθεί με τον ριζοσπαστικό αραβικό εθνικισμό και τον ριζοσπαστικό ισλαμισμό – οι οποίοι δεν είναι περισσότερο προοδευτικοί από κάθε άλλη μορφή ριζοσπαστικού εθνικισμού, όπως ο ριζοσπαστικός αλβανικός ή κροατικός εθνικισμός, και για τους οποίους η παρόρμηση εξολόθρευσης εναντίον των εβραίων στο Ισραήλ δικαιολογείται ως στρεφόμενη εναντίων των «ευρωπαίων» αποικιοκρατών. Όταν η παρόρμηση εξολόθρευσης εναντίον των εβραίων είναι μέγιστη, τότε αμφισβητείται στον μέγιστο βαθμό η νομιμότητα ύπαρξης του Ισραήλ – με επιχειρήματα που ποικίλουν, από τον ισχυρισμό ότι οι περισσότεροι ευρωπαίοι εβραίοι δεν είναι βιολογικά μεσανατολίτες (ισχυρισμός που διατυπώθηκε το 1947 από την Ανώτατη Αραβική Επιτροπή και τώρα ανακυκλώνεται σα «νέα ανακάλυψη» από τον Shlomo Sand), μέχρι την ιδέα ότι είναι απλά ευρωπαίοι αποικιοκράτες οι οποίοι, σα pied noir,[2] πρέπει να επιστρέψουν σπίτι τους. Είναι ατυχές, αν όχι απροσδόκητο, που ριζοσπάστες εθνικιστές στη Μέση Ανατολή βλέπουν μ’ αυτούς τους όρους την κατάσταση. Καταντά παράλογο, ωστόσο, όταν ευρωπαίοι – ειδικά γερμανοί – ταυτίζουν τους εβραίους, την πιο καταδιωγμένη και σφαγμένη ομάδα ευρωπαίων εδώ και μία χιλιετία, μ’ αυτούς τους ίδιους τους ευρωπαίους. Ταυτίζοντας τους εβραίους με το δικό τους δολοφονικό παρελθόν, αυτοί οι ευρωπαίοι ξεγλιστρούν από την αντιμετώπιση αυτής της βαριάς κληρονομιάς. Το αποτέλεσμα είναι μία μόδα που παριστάνει πως μάχεται το παρελθόν, ενώ στην πραγματικότητα το συνεχίζει και το επεκτείνει.

Αυτή η μορφή αντισιωνισμού αποτελεί μέρος μίας εκστρατείας για την εξολόθρευση του Ισραήλ, η οποία ισχυροποιείται από τότε που ξεκίνησε η δεύτερη ιντιφάντα. Η εστίαση στην αδυναμία των παλαιστινίων καλύπτει αυτήν την απώτατη πρόθεση. Αυτή η μορφή αντισιωνισμού αποτελεί μέρος του προβλήματος, και όχι μέρος της λύσης. Απέχοντας πολύ από το να είναι προοδευτική, συμμαχεί με ριζοσπάστες άραβες εθνικιστές και ισλαμιστές, δηλαδή με τη ριζοσπαστική Δεξιά στη Μέση Ανατολή και, μ’ αυτόν τον τρόπο, ισχυροποιεί την ισραηλινή Δεξιά. Συνοικοδομεί έναν πόλεμο όλο και πιο μηδενικού αποτελέσματος που υπονομεύει κάθε πιθανή πολιτική λύση, όντας μία συνταγή ατελείωτου πολέμου. Το μίσος που εκφράζεται απ’ αυτόν τον αντισιωνισμό διαρρηγνύει τα όρια της πολιτικής γιατί είναι τόσο απεριόριστο όσο και το αντικείμενο που φαντασιώνεται. Αυτή η έλλειψη περιορισμών οδηγεί στο όνειρο της εξολόθρευσης. Οι γερμανοί, όπως και πολλοί άλλοι ευρωπαίοι, ξέρουν πάρα πολύ καλά αυτό το όνειρο. Είναι καιρός να ξυπνήσουν.

[1] Φράξια Κόκκινος Στρατός

[2] Χαρακτηρισμός για τους γάλλους αποικιοκράτες στην Αλγερία