Μέσα στον κυκεώνα ενός εξαντλητικού δημόσιου διάλογου, καταγράφω βιαστικά κάποιες σκέψεις για την κρίση και την απάντηση της Αριστεράς.
Με έχει εντυπωσιάσει όλη αυτήν την περίοδο η στάση του ΚΚΕ απέναντι στην κρίση. Κυρίως βέβαια μ’ έχει επηρεάσει αρνητικά: δεν προτείνει κανένα συγκεκριμένο μέτρο και στρατηγική απέναντι στην κρίση. Δεν μπορεί έτσι να προβάλλει βραχυπρόθεσμα αιτήματα ικανά να εμπνεύσουν ένα λαϊκό κίνημα, που να είναι συγχρόνως συμβατά με τους μακροπρόθεσμους στόχους του προγράμματός του. Λες και γίνεται, ως δια μαγείας, να φτάσει κανείς απευθείας στον σοσιαλισμό.
Ακόμα πιο σημαντικά, ο αφηρημένος στόχος της λαϊκής εξουσίας που προτείνει, δεν μπορώ παρά να εικάσω ότι σημαίνει την αναβίωση του αποκρουστικού σταλινικού κρατικού καπιταλισμού που ταλαιπώρησε τόσο όσους τον βίωσαν όσο και το αριστερό κίνημα σ’ όλον τον κόσμο. Αυτό μένει να καταλάβουμε από την εξύμνηση του Στάλιν στο τελευταίο συνέδριο του κόμματος και γενικότερα από τα όργανά του (παραδέχονται μόνο κάποια μικρά ασήμαντα λάθη…). Ο κρατικός καπιταλισμός, αυτός που καταχρηστικά ονομάστηκε «σοσιαλισμός» και «κομμουνισμός», δεν είχε μονάχα ένα απάνθρωπο και ολοκληρωτικό πρόσωπο πολιτικά, αλλά ακολούθησε ως έναν βαθμό οικονομικά τις εξελίξεις του διεθνούς καπιταλισμού και σε μεγάλο βαθμό τις κρίσεις του (μάλιστα η κρίση του «κρατικιστικού» μοντέλου καπιταλιστικής ανάπτυξης ήταν κοινή και στα δύο ψυχροπολεμικά μπλοκ).
Υπάρχει όμως και κάτι που παραδέχομαι ότι εκτιμώ στη στάση του ΚΚΕ. Αναγνωρίζει ότι, απέναντι στην κρίση, υπάρχουν συγκρουόμενα συμφέροντα μεταξύ των καπιταλιστών, και όχι μία κοινή γραμμή. Κάθε είδους διαχειριστικό μέτρο μπορεί να ωφελήσει κάποια τμήματα του κεφαλαίου. Υπάρχουν τέτοια τμήματα που κερδίζουν σήμερα από την εφαρμογή του μνημονίου. Και υπάρχουν άλλα τμήματα που θα κερδίσουν από μία χρεοκοπία, στάση πληρωμών, επιστροφή στη δραχμή, και πολλά άλλα μέτρα που προτείνει ως ριζοσπαστικά ένα κομμάτι της Αριστεράς.
Να λοιπόν που το ΚΚΕ κατανοεί ότι υπάρχουν ενδοκαπιταλιστικές συγκρούσεις. Σε άλλες περιπτώσεις βέβαια δεν το κατανοεί. Παράδειγμα είναι ο αφελής αντιαμερικανισμός των αναλύσεών του για τον παγκόσμιο ιμπεριαλισμό και ειδικά για τη μέση ανατολή. Εδώ ακολουθεί όλη σχεδόν η παραδοσιακή Αριστερά και τμήματα της ελευθεριακής. Η εισβολή στο Ιράκ για παράδειγμα αντιμετωπίζεται ως κοινή συνισταμένη των κατά φαντασία κοινών παγκόσμιων καπιταλιστικών συμφερόντων, χωρίς να αναγνωρίζονται οι ανταγωνισμοί μεταξύ Ε.Ε. και Η.Π.Α. που συνέβαλλαν σημαντικά στο ξέσπασμα της εισβολής αυτής. Παράλληλα υποβαθμίζεται ο ρόλος των αρχουσών τάξεων των χωρών που υφίστανται τη βία αυτή.
Έτσι υποβαθμίζεται και η ελληνική αστική τάξη σε κάποιες αναλύσεις. Μάλιστα πολλοί θα την ήθελαν προσωρινή σύμμαχο ενάντια στην ευρωπαϊκή ή παγκόσμια καπιταλιστική τάξη, μέχρι η χώρα να σταθεί υποτίθεται στα πόδια της. Τετριμμένα σλόγκαν δίνουν και παίρνουν: εθνικοποιήσεις τραπεζών, κρατική παρέμβαση, και άλλα πτώματα από τον σκουπιδοτενεκέ της ιστορίας. Συνθήματα που θυμίζουν τις εποχές ενός «σοσιαλισμού σε μία χώρα», μιας αποτυχημένης περιόδου όπου τα συμφέροντα ενός έθνους-κράτους (ΕΣΣΔ) είχαν ταυτιστεί με τα συμφέροντα σύμπασας της ανθρωπότητας. Ενός κρατικού καπιταλισμού με απάνθρωπο πολιτικό πρόσωπο.
Τα συνθήματα βέβαια της κυρίαρχης πολιτικής δεν είναι λιγότερο αποκρουστικά, μάλλον είναι περισσότερο: συρρίκνωση εισοδημάτων και συντάξεων, ανεργία, ιδιωτικοποιήσεις, πανηγύρι στη ζούγκλα των ιδιωτικών συμφερόντων…
Ρητά τονίζω ότι δεν μπορούμε να ακολουθήσουμε κανέναν από τους κυρίαρχους δρόμους που προτείνονται, ούτε να μείνουμε στην παθητικότητα του ΚΚΕ. Η κρίση είναι καπιταλιστική και πρέπει να θέσουμε βραχυπρόθεσμους και μακροπρόθεσμους στόχους συμβατούς με το ξεπέρασμα του ίδιου του καπιταλισμού από μια κοινωνία οργανωμένη σύμφωνα με τις αρχές της άμεσης δημοκρατίας και του ελευθεριακού σοσιαλισμού.
Σε κάθε γειτονιά πρέπει να δημιουργήσουμε λαϊκές συνελεύσεις στις οποίες να οργανωθεί η πλειοψηφία των πολιτών και να διεκδικήσουμε άμεσα μέτρα απέναντι στην κρίση. Από δίκαια τιμολόγια Δ.Ε.Η μέχρι δημοτικά παντοπωλεία για τους πιο αδύναμους (και σταδιακά για όλους), τα οποία να διαχειρίζονται οι ανοιχτές συνελεύσεις των πολιτών. Από τον έλεγχο του προϋπολογισμού των δήμων στον έλεγχο της απασχόλησης και σταδιακά στο σύνολο της οικονομίας. Πρέπει να επιχειρηθεί μια ανταπάντηση στην αναδιανομή του πλούτου υπέρ του κεφαλαίου, με ριζική αναδιανομή υπέρ της πλειοψηφίας (που ούτε ευθύνεται για την κρίση, ούτε είχε σημαντικά οφέλη από την καπιταλιστική ανάπτυξη που οδήγησε σ’ αυτήν). Για να έχουν ακόμη σημαντικότερα αποτελέσματα, οι κινητοποιήσεις σε συνοικίες και δήμους πρέπει να συντονιστούν πανελλαδικά (και σιγά σιγά πανευρωπαϊκά), προτάσσοντας έναν αγώνα και μία κοινωνική οργάνωση ριζικά διαφορετική απ’ αυτήν που ευθύνεται για τα σημερινά χάλια.
Μ’ αυτήν την έννοια το θέμα του μνημονίου δεν μπορεί να τεθεί από μας μ’ ένα ξερό υπέρ ή κατά. Είμαστε κατά του μνημονίου, αλλά και κατά των αρνητών του, στο μέτρο που μεταξύ τους μπορεί να βρει κανείς από δεξιούς λαϊκιστές τύπου Σαμαρά μέχρι απολογητές του κρατικού καπιταλισμού. Δεν μας ενδιαφέρει να αρνηθούμε μία αστική επιλογή διαχείρισης της κρίσης για να επιβληθεί κάποια άλλη. Μας ενδιαφέρει ωστόσο, και πολύ μάλιστα, οποιαδήποτε τέτοια επιλογή να αγωνιστούμε να μην παρθεί εις βάρος μας. Μ’ αυτήν την έννοια, οποιαδήποτε επιλογή του συστήματος σήμερα, μνημόνιο ή χρεοκοπία, θα χρειαστεί έναν αγώνα αναδιανομής σαν αυτόν που περιγράψαμε παραπάνω. Και μάλιστα, πρέπει ο αγώνας αυτός να τεθεί από τα κάτω ώστε να στοχεύσει και στην κοινωνία που επιθυμούμε (και όχι με το να ψηφίσουμε απλά ΣΥΡΙΖΑ ή ΣΥΝ, αναπαράγοντας μία πολιτική κουλτούρα που ευθύνεται επίσης για την κρίση – κάπου πρέπει να μπει κι ένα όριο στη δημαγωγική χρήση της άμεσης δημοκρατίας από κόμματα που κινούνται στον χώρο του παραδοσιακού κρατισμού).
Δημιουργώντας ένα αμεσοδημοκρατικό κίνημα δημιουργούμε τις προϋποθέσεις για μια άλλη εξουσία και μία ουσιαστική αντιμετώπιση της κρίσης. Εξάλλου, η καπιταλιστική κρίση έχει να κάνει με το σύνολο της κοινωνικής ζωής υπό τον καπιταλισμό, κάτι που ελάχιστα θίγουν όσοι προτείνουν χρεοκοπία.
Επειδή οι προτάσεις των τελευταίων παρουσιάζονται ως επαναστατικές, αξίζει λίγο να τις σχολιάσουμε. Υποτίθεται θα βγούμε από την ΕΕ, θα επαναφέρουμε τη δραχμή, θα την υποτιμήσουμε για να κάνουμε ανταγωνιστικά τα προϊόντα μας και να θεμελιώσουμε μια αυτοδύναμη ανάπτυξη. Καταρχάς: ανάπτυξη για ποιον; Για την εγχώρια αστική τάξη και τα τμήματα του διεθνούς κεφαλαίου που θα χειροκροτούσαν μια τέτοια επιλογή; Ή μήπως για ένα κρατικο-καπιταλιστικό απολίθωμα που θα δημιουργούσε νέες κοινωνικές ακαμψίες με εθνικοποιημένες τράπεζες και γραφειοκρατικά τέρατα; Να κάνουμε θυσίες για παρόμοιους λόγους; (Τώρα με το μνημόνιο βέβαια ήδη κάνουμε θυσίες χωρίς τέλος – και επίσης χωρίς διαφαινόμενο αποτέλεσμα εξόδου από την κρίση!). Επίσης, είναι αυτή η πρότασή μας και για τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες με παρόμοια προβλήματα; Να επιστρέψουν στα εθνικά νομίσματα και να τα υποτιμήσουν; Να στραφούμε δηλαδή όλοι εναντίον όλων;
Γιατί να μην είναι προτιμότερο αίτημα η δημοσιονομική, εκτός από νομισματική, ένωση και ο εκδημοκρατισμός των πολιτικών θεσμών της Ε.Ε.; «Δεν μεταρρυθμίζεται η Ε.Ε.» μας λένε. Ναι αλλά ούτε ο σοσιαλισμός χτίζεται σε μία χώρα, και μάλιστα με τις ανίερες συμμαχίες (μεταξύ κατά φαντασία «προλετάριων» και «αστών») που ήδη ζέχνουν ακόμα και στα χαρτιά. Κι αν δεν μεταρρυθμίζεται η Ε.Ε. ας χτίσουμε μια καινούρια, γιατί να επιστρέψουμε στο καβούκι μας;
Φυσικά κάθε εξέλιξη, όπως ήδη τόνισα, μπορεί να εξυπηρετεί τμήματα του κεφαλαίου. Γι’ αυτό οφείλουμε να στραφούμε σε πολιτική δουλειά που στοχεύει, από μικρά δημοκρατικά βήματα, απευθείας σε μια ελευθεριακή και δίκαιη κοινωνία. Εξάλλου, ο καπιταλισμός σήμερα είναι ένα σύστημα κοινωνικής κυριαρχίας, και η κρίσεις του είναι κρίσεις όλης της κοινωνίας. Πόσο φτωχά φαντάζουν απέναντι σ’ αυτήν την πραγματικότητα τα διάφορα μονοθεματικά σενάρια για κρατικούς καπιταλισμούς ή για απάνθρωπους φιλελευθερισμούς. Όπως απαξιώθηκε το πολιτικό σύστημα από τις πρόσφατες εκλογές, ας απαξιώσουν και οι αγώνες μας τη μονοδιάστατη κοινωνία. Είτε αυτή που υπάρχει και χτίζεται ήδη γύρω μας είτε αυτή που μας πασάρουν ως «ριζοσπαστική λύση», είναι το ίδιο ανυπόφορη.
Θοδωρής Βελισσάρης
Για μια ευρυτερη συζητηση επαναλαμβανω εδω ενα σχολιο μου στο Μπλογκ Αφορμή
”Υποτίμηση τι σημαίνει; Σημαίνει ότι κάνουμε τις εξαγωγές μας πιο προσιτές και μειώνουμε την ανεργία και κατευθύνουμε την ανάπτυξη στις εγχώριες επιχειρήσεις. ”
μπορει να σημαινει αυτο για τους εξαγωγεις και τους επιχειρηματιες για τους μισθωτους ομως η Υποτιμηση σημαινει πολύ απλά Μειωση του πργματικου μισθου…ειναι μια απλή μεθοδος εξαγωγής υπεραξιας και μαλιστα βιαιης…
————–
και μια συντριπτική υποτιμηση σαν αυτή που προτεινουν καποιοι ως ..λύση (την υποτιμμη ένη δραχμή ) θα σημανει και την συντριπτική μειωση μισθων ωστε να γινει μεν η ελλαδα παραδεισος για ..επενδυσεις τυπου κουβας του Μπατστα.. η ενας μικρος τριτος κοσμος στον προθαλαμο της ευρωπης αλλά για τους ελληνες εργαζομενους – μισθωτους θα σημανει μισθους πεινας αναλογους με αυτους της Αφρικής η της ινδιας ή της Κινας..
και το ειρωνικό ειναι οτι αυτή η ακρως νεοφιλελεθερη λύση προτεινεται ως λύση ..αριστερή σε εργαζομενους που εχουν υποστει ηδη μια μεγαλη μειωση μισθων ..
θα αντιτεινει κανεις ..Μακρομεσοπροθεσμααυτο θα ανοιξει τον δρομο στην αναπτυξη ,θα αυξηθουν οι εξαγωγες και θα μεγαλώσει η πιτα και θα,,,
μα αυτο δεν ελεγε συνεχώς η νεοφιλελευθερη θεωρια στην πιο ακραια της μορφή; .. Ακριβώς αυτο;
(οσο για τον ελεγχο κεφαλαιων και της εκροης συναλλαγματος και αποτροπής μαυρης αγοράς συναλλαγματοςκλπ στην εποχή του Ιντερνετ και εντος ΕΕ (ακομα κιαν φυγουμε απο την Ευρωζωνη)-εκτος αν γινουμε Αλβανια του χοτζα αλλά τοτε ποια αναπτυξη; μου φαινεται κακογουστο αστειο
http://aformi.wordpress.com/2010/11/21/%CE%B4%CE%B5%CE%BD-%CE%B5%CE%BD%CF%84%CE%AC%CF%83%CF%83%CE%B5%CF%84%CE%B1%CE%B9-%CF%83%CF%84%CE%B1-%CF%83%CF%85%CE%BC%CF%86%CE%AD%CF%81%CE%BF%CE%BD%CF%84%CE%B1-%CF%84%CF%89%CE%BD-%CE%B5%CF%81%CE%B3/
και απο την συζητηση εδώ
http://papoylis.wordpress.com/2010/11/21/milios/#comment-1976
στο ερωτημα
←Και αν υποτεθεί ότι επιστρέψουμε στην δραχμή τι χειρότερο απαυτά που μας συμβαίνουν σήμερα θα συμβεί;(ερωτημα Νικου Α.
———————————
θα συμβουν τα εξης τουλαχιστον
α) αν τωρα εχουν μειωθει οι μισθοι κατα 25%-30% αν επιστρεψουμε σε μιασοβαρά υποτιμημένη δραχμή θα εχουμε ΕΠΙΠΛΕΟΝ μειωση καττα πενηντα -εξηντα % δηλαδη μισθους Μπαγκλαντες
β) θα δημισουργηθει επιπλεον των 20 .δις των μεγαλοκακαταθετωνπου εφυγαν απο τη χωρα και τεραστια φυγή απο μικροκαταθετες
γ) δεν θα μας δανειζει απολύτως κανεις .. Η Τραπεζα της ελαδας θα κοβει μεν χρημα αλλά θα ειναι χωρις αντικρισμα .. Αδιοκοπος σπειροειδής πληθωρισμός ..
δ) τα .παραγομενα αγαθά θα φτηνηνουν μεν αλλά καθως θα προοριζονται για εξαγωγές θα παραμεινουν πανακριβα για τους ντοπιους
ε) η ελλας θα γινει παραδεισος μεν για τις πολυεθνικες – οπως επι χουντας – αλλά με τιμημα τους μισθους εξαθλιωσης
στ) θα δημισουργηθει τεραστιο κυμα Φυγής ελληνων εν ειδει Αλβανιας της δεκαετιας του 90 καθως μισθους εξαθλιωσης που θα σημαινει η υποτιμημενη δραχμή δεν θα τους θελει κανεις.. και καλά αυτοι ερχοντουσαν εδώ ..εμεις που θα παμε
η) επειδη οι …αριστεροι” δηθεν ” υποστηριχτες της επιστροφής υποσχονται αυστηροτερους ελεγχους σε εισαγωμενα απροιοντα και φυγη κεφαλαιων θα δημισουργηθει τεραστια ΜΑΥΡΗ ΑΓΟΡΑ ενε ειδει .. ανατολικών χωρών π.χ Γιουγκοσλαβιας τον καιρο της καταρευσης ..
εχω κιαλλα αλά σταματω εδώ ..
Πολύ σημαντικές οι παρατηρήσεις σου Νοσφεράτε
Καλημέρα,
Θοδωρή,
Η ανάρτηση σου άνοιξε το παιχνίδι, σε ένα θέμα που ανακατασκευάζει διαιρέσεις του 70 και τις σερβίρει σαν φρέσκια ιδέα.
ΔΕΝ υπάρχει δίλημμα “ευρώ ή δραχμή”, όπως “μνημόνιο ή αντιμνημόνιο” και άλλα τέτοια ανόητα. Πρόκειται για ιδεολογικές κατασκευές αναπαραγωγής και συντήρησης του ολιγαρχικού συστήματος.
Τα ψευδοδιλλήμματα δεν είναι καταστροφή ή πανάκεια.
Η κρίση είναι συστημική και οι προτείνοντες , σαν πανάκεια, την “φυγή από το ευρώ”, στην πράξη στηρίζουν το σύστημα.
Αν έλεγαν, μέτωπο με τις ελλειμματικές χώρες της ζώνης του ευρώ, για κοινές αποφάσεις, θα έλεγα πως είναι πιο κοντά. Ακόμα και αν η συναπόφαση σήμαινε “έξοδο από το ευρώ”. Αυτοί που λένε επιστροφή στη δραχμή αγνοούν πως 2 φορές στην μεταπολεμική ιστορία η Μ.Βρετανία και η λίρα της έπεσε θύμα αισχροκερδοσκόπων και αναγκάστηκε να αποσυρθεί από τη σύνδεση λίρας – δολαρίου το 1947 και το Ευρωπαϊκό Νομισματικό Σύστημα το 1993 (η πρώτη φορά που μάθαμε για τον Σόρος).
Όλα αυτά τα ψευτοδιλημματα τα υπερασπίζονται όσοι “φοβούνται” ή δε θέλουν να αποκαλύψουν το πραγματικό πρόβλημα ή το πραγματικό δίλημμα:
-Η κρίση δεν είναι οικονομική, αλλά πολιτική. Βαθύτατα πολιτική.
-Μια χούφτα ξεφτιλισμένοι πολιτικοί ηγέτες έδεσαν στο άρμα του Ροκφέλλερ και των συμμάχων του του χρηματοπιστωτικού και επιχειρηματικού κεφαλαίου, τα διεθνή νομίσματα.
-Μια ισορροπία που υπήρχε ως τη δεκαετία του 70, ανάμεσα στην πολιτική και τους τραπεζίτες και καταργήθηκε, με
α) την δημιουργία της διεθνούς του κεφαλαίου , που λέγεται Trilateral Commission,
β) τη βράβευση με Νόμπελ του Φρίντμαν,
γ) τη διάλυση της συμφωνίας του Breton Woods,
δ) την πρώτη έμπρακτη εφαρμογή των ιδεών της σχολής του Σικάγου στη Χιλή του Πινοσέτ και τέλος
με την “ιδεολογική” κατασκευή του “νεοφιλελευθερισμού”, τη Θάτσερ και τον Ρήγκαν.
Τυχαία; Δε νομίζω.
Υπάρχουν , ακόμα, “διεθνιστές”, που όπως σωστά είπες, “οραματίζονται” λύσεις εντός ενός μικρού εθνικού χώρου.
Σημειώνω, πως δεν αποκλείεται να είναι μια λύση, αν η σημερινή κατάσταση στη ζώνη του ευρώ συνεχιστεί. Αλλά δεν είναι πανάκεια, δεν είναι η μόνη λύση, ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΛΥΣΗ.
Το πρόβλημα είναι πολιτικό και ΈΧΕΙ μια μόνο λύση, που λέγεται ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ . Η δημοκρατία δεν είναι αριστερή η δεξιά. Ή είναι ή δεν είναι δημοκρατία. (Δίχως επίθετα).
Επειδή τα πολλά λόγια είναι φτώχεια, μια μικρή παρέα σκοπεύει να κάνει πράξη, μικρή τοπική πράξη, κάποιες σκέψεις της. Άλλες παρέες κάπου αλλού κάνουν ωραίες πράξεις, επίσης.
Δεν μπορεί να υπάρξει δημοκρατία, χωρίς δράση – συμμετοχή ανθρώπων. Και η δράση έχει την “τοπικότητα” της. Την ελευθεριακή “δημοτικότητα” της, όπως θα έλεγες κι εσύ.
Κλείνω με μία μεγάλη ένσταση:
Ένα από τα διλήμματα (με ή χωρίς εισαγωγικά), τα οποία θα πρέπει να σβήνουν, με την πράξη, είναι το δίλημμα “αριστερά – δεξιά”.
Ένα είναι το δίλημμα, σε πολλές παραλλαγές:
οι πολλοί ή οι λίγοι; Η ολιγαρχία ή η δημοκρατία; Συμμετοχή ή παθητικότητα;
Και η δομή της “αριστεράς” είναι ολιγαρχική. Εξ ού και τα λάθη της.
Γι’ αυτό κλέβοντας το σύνθημα των atenistas, λέμε “δράσε ή σκάσε”.
Μη ρωτάς τι ψηφίζει ο διπλανός σου, όταν μαζί σκάβετε ένα χωράφι, δίνετε ένα ποτήρι νερό, κάνετε μια κοινή πορεία και καθημερινά ζητάτε δημοκρατία, ελευθερία, ομοιότητα, ευτυχία για όλους.
(Αυτά από την, κατά Πάγκαλο, ευτυχισμένη Κεφαλονιά).
απο εναν εξαιρετικο διαλογο στου Γκρηκ Ραιντερ ενα μου σχόλιο
http://greekrider.blogspot.com/2010/08/blog-post_22.html
Νοσφερατος είπε…
Γιατι ισχυριζομαι οτι η θεση που λεει ” καλυτερα μονοι μας και να βγουμε απο το Ευρω ” και πισω στη δραχμή
ειναι κατ΄εξοχήν Νεοφιλλευθερη;
Ε ας θυμηθουμε την πραγματική αιτια της κρισης ..
εκεινο που φουσκωσε τοσο πολύ τον λογαριασμό-περαν φυσικά απο την απιστευτη λεηλασια των Νεοδημακρατων που εκτιναξε το ελλειμα στο 13,6%…
Ηταν ΚΥΡΙΩς η ελλειψη ενος μηχανισμου αληλεγγυης στην ΕΕ
Θυμαστε;
Καλά -θα μου πειτε – τοσο δυσκολο ειναι να προβλεψει η Ε. Ε ενα αποθματικό για περιοδο κρισης ενος κρατους μελους ;
Εδω η καθε πολυκατοικια εχει ενα αποθεματικο .
Ε δεν ητνα και τυχαιο ..
ΗταΝ και ειναι Βασικό δογμα της Νεοφιλελευθερης Ανθρωπολογιας :
Ο καθενας μός του .
Καψτε τα καράβια .
Να μην υπάρξει περιθωριο διαφυγής .
Αν ξερουν οτι υπάρχει μηχανισμός αλληλεγγυης τα κρατη μελη θα χαλαρωσουνν το Συμφωνο Σταθεροτητας που ειναι το αλΛο Σινικο δογματικό τειχος .
Με τον ιδιο τροπο αντιμετωπιζουν τα ατομα .
Δεν υπαρχει κοινωνια υπάρχουν μόνο ατομα – ελεγε η Θατσερ .
Να μην υάρχει κρατος προνοιας γιατι τα ατομα επωφελουνται και χαλαρωνουν τις ατομικές τους προσπαθειες .
Ας πεθανουν οι κοινωνικά ασθενεις . Θα επιβιωσουν οι ικανοι .
Κοινωνικός δαρβινισμός .
Ετσι οταν πρωτο εκδηλώθηκε η κριση – και θα μπορουσε να σταματησει εκει αν υπήρχε η στοιχειωδης αλληλεγγυη απο τα Νεφιλελελευθερα ΔΕΞΙΟΜουτρα που ελαχε να κυβενουν τις κυριωτερες χωρες της Ε. Ε η κριση θα σταματουσε εκει .
Ομως οχι . Η φραου Μερκελ Μουτρωσε . Βγαλτε τα πέρα μονοι σας . Να φυγετε . ΚαραΝτινα. Αντιπροσωπευετε μόνο το 2,5% του ΑΕΠ της ΕΕ ..
Μονο οταν ειδαν οτι και αυτοι θα ζημιωναν προχωρησαν σε καποια -παλι τοκογλυφικά μετρα .”βοηθειας”
Κανονικά θα επρεπε να μας δανεισουυν με 1% οσο δανειζεται η Γερμανια . Μας δανειζουν με 5%.
και φυσικά το Μπραντιφερ συνεχιζεται .
Το συνεχιζουν αλλοι .
Να Φυγετε . Μόνοι σας .
Γυριστε παιδακια στη δραχμουλα . Θα αυξηθουν οι εξαγωγές σας . Βεβαια οι μισθωτοι σας θα πεινάσουν και η μαυρη αγορά θα θεριεψει .
\ αλλά ποιος νιαζεται.
Θα πουλατε τα γιαουρτακια σας και η ελλαδα θα ξαναγινει ο Παραδεισος των ξενοδοχων οπως ηταν επι Χουντας η οπως η Κουβα του Μπατιστα …
Νεοφιλελευθερισμός και εθνικισμός φυσικά πανε χερι χερι . Πολλοι νοσταλγουνε την Ελλαδα του 60 . Ο καθεις για τους λόγους του .
Ομως οι μισθωτοι δεν την νοσταλγουνε διολου.
Και ενδομυχα ξερουν τι σημαινει για τις πιθανοτητες επιβιωσης του η ..επιστροφη στη δραχμή.
Αύγουστος 24, 2010
http://nosferatos.blogspot.com/2010/07/blog-post_26.html
δες σχόλια και στην αναδημοσιευση εδώ:
http://nosferatos.blogspot.com/2010/11/blog-post_25.html
Γιάννη, εξαιρετικά ενδιαφέρον το σχόλιό σου, και οι λεπτές αποχρώσεις που θέτει.
Συμφωνώ σε πολύ μεγάλο βαθμό, μονάχα δύο παρατηρήσεις:
Σαφώς η κρίση είναι κυρίως πολιτική, αλλά όχι κατά τη γνώμη μου με την έννοια ότι κάποιοι (κακοί ή βλάκες) πήρανε λανθασμένες πολιτικές αποφάσεις που οδήγησαν εδώ. Η υιοθέτηση του νεοφιλελευθερισμού δεν ήταν αλλαγή ακαδημαϊκού παραδείγματος αλλά αναγκαιότητα σε διεθνές μάλιστα επίπεδο για την αναπαραγωγή του συστήματος (όχι ιστορική αναγκαιότητα, αναγκαιότητα για το κεφάλαιο). Το θέμα είναι βέβαια ότι όλες αυτές οι ιστορικές τομές προϋποθέτουν ότι “ζούμε μ’ έναν τρόπο που μας διαφεύγει” (όπως θα το έθετε ο Ντεμπόρ), χωρίς συνείδηση και έλεγχο της ζωής και κοινωνίας μας, όπως φαίνεται όχι μόνο στην οικονομία αλλά σε όλες τις πτυχές της ζωής, για να θυμηθούμε και τα συσσωρευόμενα οικολογικά αδιέξοδα που έχουμε ξεχάσει δυστυχώς εντελώς και θα τα βρούμε μπροστά μας. Η συνείδηση και ο έλεγχος είναι σαφώς πολιτικά ζητήματα που, όπως λες κι εσύ, συνδέονται με τη δημοκρατία.
Περί Αριστεράς: συμφωνώ που επισημαίνεις ότι το δίλημμα είναι συμμετοχή ή παθητικότητα, δημοκρατία ή ολογαρχία. Θέλω όμως να διατηρήσω τον ιστορικό πλούτο που δείχνει ότι η Αριστερά γι’ αυτό υποτίθεται ότι αγωνιζόταν πάντα ως έννοια. Στην πράξη κατέληγε να κυνηγάει ψήφους (για να μη μιλήσω γι’ αυτούς που στήριζαν δικτάτορες). Νομίζω έχει νόημα να μιλάμε για τα ιδεώδη της Αριστεράς στη ιστορία, για την αποτυχία της Αριστεράς να τα εφαρμόσει, και μάλιστα να τα σκοτώσει, και τη δυνατότητα για μια ελευθεριακή Αριστερά σήμερα.
Τέλος, πολύ ωραία τα συνθήματα με τα οποία κλείνεις αλλά μόνο το “ομοιότητα” δεν μου άρεσε! Θέλουμε ποικιλία και ενότητα στη διαφορά, όχι ομοιότητα!
Αν το πάμε πιο βαθειά, και σίγουρα θα συμφωνήσεις, η κρίση είναι ανθρωπιστική , ανθρωπολογική, στην ολότητα της.
Η αλλαγή πλεύσης, που συνέβη στη δεκαετία των seventies οφείλεται στην απόφαση της διεθνούς του κεφαλαίου να πάρει όλο το παιχνίδι πάνω της, αδιαφορώντας για τους ανθρώπους. Αυτή η αφετηρία και η συνέχεια της, που βαφτίστηκαν “φιλελευθερισμός” ή “νεοφιλελευθερισμός” οδήγησαν στο αδιέξοδο του σήμερα.
Δεν είναι αδιέξοδο μιας “ιδεολογίας”, αλλά ενός συστήματος αξιών, πολιτισμού, πολιτικού, κοινωνικού.
Οι λογικές που αποκλήθηκαν έτσι και φρεσκάρισαν οι Χάγιεκ κλπ είναι παλιές όσο και ο πλούτος των εθνών του Άνταμ Σμιθ. Αυτό που επιβλήθηκε, μέσω του ιδεολογικού άρματος του “νεοφιλελευθερισμού” (στην αρχή τους έλεγαν μονεταριστές, αλλά ο όρος ήταν επικίνδυνος), ήταν ο πούρος κεφαλαιοκρατισμός. “Η ζωή μου, ο θάνατος σου”. Το άτομο ενάντια στην κοινωνία. Το άτομο ενάντια στον πολίτη.
Ξηλώθηκε όλη η βάση των ανθρωπιστικών σπουδών, η βάση των δυτικών αξιών, που είχε για αφετηρία τον Αριστοτέλη και μετέπειτα τον χριστιανισμό. “Ο άνθρωπος είναι κοινωνικό ζώο, αλλιώς θα είναι σκέτο ζώο (θηρίο)” και “Αγαπάτε αλλήλους”.
Αυτό που δεν είδε ο Μαρξ και στη συνέχεια η αριστερά, ήταν πως ο καπιταλισμός, δηλ. η κεφαλαιοκρατία (προτιμώ τη μετάφραση), ΔΕΝ ΗΤΑΝ ο κυρίαρχος τρόπος παραγωγής. Έτεινε να γίνει τέτοιος, αλλά έως τα seventies, συνυπήρχε με παλιές αξίες, που δεν παρέπεμπαν στον άγριο ατομικισμό και το ατομικό συμφέρον. Γι ΄αυτό και επιβίωνε. Χιλιάδες ώρες και μέρες της ζωής των ανθρώπων, ξοδεύονταν, με βάση πολύπλοκα και πολλαπλά κριτήρια, αλλά σίγουρα, όχι με το αποκλειστικό και εγωιστικό “ατομικό συμφέρον”.
Η κεφαλαιοκρατία επιβίωσε και διατήρησε την κοινωνική συνοχή, γιατί συνυπήρχε με παλιές αξίες (τίμιους δικαστές, συνεπείς και καλούς εργάτες, ειλικρινείς εμπόρους, πολιτικούς που ήθελαν να προσφέρουν, καλούς γείτονες, καλούς ανθρώπους, ευαίσθητους δασκάλους κλπ).
Αυτά έχουν λιγοστεψει, έως εκλείψει. π.χ. Όλο το κομματικό σύστημα κρύβει πως το 70% των καθηγητών του δημοσίου κάνει ιδιαίτερα μαθήματα, πουλώντας βαθμούς και διαφθείροντας εφηβικές συνειδήσεις, παρέα με τους γονείς, δηλ. εμάς).
Υπάρχει έρευνα , που αποδεικνύει πως έως και τη δεκαετία του 60, το 80% των “οικονομικών” συναλλαγών στη Γαλλία δεν διέπονταν από τον “καπιταλιστικό τρόπο παραγωγής”.
Από την ώρα που επέβαλλαν την αγριότητα του ατομικισμού, χάρις σε εξαγορασμένους πολιτικούς, η συνοχή αρχίζει να διαλύεται και να επικρατεί η αγριότητα που μας οδήγησε ως εδώ.
Τώρα πια, είμαστε σε μια κατάσταση που υπερβαίνει το “σκοταδισμό” του Μεσαίωνα. και δεν είναι υπερβολή αυτό. Ο κοινοτισμός στον Μεσαίωνα ήταν υπαρκτή κατάσταση, βάση αλληλοπροστασίας.
Σήμερα, έχουμε διαπαιδαγωγηθεί με τον ατομικισμό, έχουμε εκπαιδευτεί να βρίσκουμε μόνοι το δρόμο της επιτυχίας, έχουμε μάθει να μισούμε ή να φθονούμε τον διπλανό μας και όλα αυτά πρέπει να “παραμεριστούν”, για να ανασυγκροτηθούμε ως κοινωνία και να γίνουμε κίνημα.
Στην απαίδευτη Ελλάδα, τα πράγματα είναι πολύ χειρότερα, από άλλες χώρες. Οι άμυνες είναι πολύ αδύναμες.
Τώρα, δεν φοβούνται να δείξουν τον κακό εαυτό τους, οι κεφαλαιοκράτες. Ελέγχουν τα μυαλά και τις ψυχές των ανθρώπων. Άφοβα και με κυνικό τρόπο , χρηματοδοτούν τους τραπεζίτες και εγκαταλείπουν το 80% του πληθυσμού.
Το είχαν προβλέψει και ήταν προετοιμασμένοι.
“Ζαν Κλωντ ΜΙΣΕΑ: “Η εκπαίδευση της αμάθειας”,1999:
“Ο καπιταλισμός είναι μια ανθρωπολογική αδυνατότητα”.
Από το 1995, η ελίτ είχε διαπιστώσει πως στον 21ο αιώνα, χρειάζεται μόνο το 20% του πληθυσμού για να συνεχίσει να ευημερεί και όταν τέθηκε το θέμα της διακυβερνησιμότητας των υπολοίπων , ο κ. Μπρεζίνσκι εφεύρε τον όρο “βυζοδιασκέδαση”.
Αν νομίζετε πως τα σκουπίδια της τηλεόρασης, με τα αοποία διαπαιδαγωγείται ο λαός είναι μια τυχαία παράμαμετρος, κάνετε λάθος.
Είναι μέρος του συστήματος.
Σήμερα, ζούμε την ανθρωπολογική αδυνατότητα.
Μετά τι;
Όσο για τον όρο “αριστερά”, δεν είναι όρος άξιος να χρησιμοποιηθεί. Διαιρεί.
Ο πλούτος των σκέψεων και των ιδεών υπάρχει παντού και δεν είναι ιδιοκτησία κανενός. Κάποια συμπεράσματα και σκέψεις μου έχουν αντληθεί από το “οπλοστάσιο” των μονεταριστών. (Πάντα, το αντάρτικο έβρισκε όπλα, ανοίγοντας τις αποθήκες του εχθρού).
Η “αριστερά” στην πράξη είναι μια ολιγαρχική λογική, ανάξια να φτιάξει απαντήσεις στη σημερινή κατάσταση.
Ας πάει να κάνει κάποιος το μνημόσυνο της. Ο λαός το έχει κάμει προ πολλού.
Η αποχή, υπό τις σημερινές συνθήκες, αντί για ψήφο στην αριστερά, δεν οφείλεται μόνο στον έλεγχο των ΜΜΕ.
Συμφωνώ που τονίζετε ψευτοδιλήμματα αριστερά/δεξιά, μνημόνιο/αντιμνημόνιο .
Πρόκειται για διακρίσεις απόλυτες και ολοκληρωτικές.
Για να κυριαρχήσει η μια πλευρά χρειάζονται αμέτρητοι εμφύλιοι, ενώ με μια Δημοκρατία άμεσου χαρακτήρα, κατανέμεται η εξουσία και το πλήθος αποφασίζει και για την ανακατανομή του χρήματος.
Αυτό είναι η τραγωδία αλλά και το μεγαλείο και της Δημοκρατίας : το να περικλείει τις κοινωνικοπολιτικές συγκρούσεις και να ζωντανεύει από την αμφισβήτηση.
αν και ειναι αληθεια οτι ο ορος αριστερά εχει παρα πολύ φθαρει -οπως και μπολλες αλλες λεξεις – και εν πολλοις χρησιμευει για να δηλώσει μια ταυτοτητα – παρά μια πραξη-
εν τουτοις δεν ειμαι σιγουρος οτι πρεπει να εγκαταληφθει τοσο ευκολα ..
Υπαρχει μια παραδοση της – με ευρεια εννοια – Αριστεράς που ξεκινά απο τηνΓαλλικη επανασταση τουλαχιστον .. οταν καθιερωθηκε ο ορος ..
θα επανέλθω ..αν και νομιζω οτι αυτο ειναι ετερον εκατερον απο το κυριο ζητημα της αναρτησης
πολύ ενδιαφεροντα τα ζητηματα που βαζει ο Γιαννης …
Σωστα το είπες. Είναι δευτερεύοντα ζητήματα οι διαιρέσεις.
Πριν προλάβω να γράψω πως είναι λάθος να λέμε “επιστροφή στο μεσαίωνα”, έλαβα ένα email από πρόσφατο μεσήλικα μετανάστη, για την κατάσταση που επικρατεί σε “παραδεισένια χώρα”.
Ελπίζω να πάρω την άδεια, για να το επεξεργαστώ και να το αναρτήσω, γιατί πρόκειται για χώρα, χωρίς αυτό που έχουμε εδώ. Δημοκρατία δεν έχουμε, αλλά δημοκρατικές κατακτήσεις υπάρχουν.
Μπορούμε και μιλάμε.
Ο μεσαίωνας δεν ήταν τίποτα μπροστά σε αυτό που ζουν ήδη σε “προηγμένα” κράτη.
Πρόσφατα, φίλος από Γερμανία, μου έλεγε πως το ωρομίσθιο σε κάποιες δουλειές έχει ένα ευρώ. Στη Γερμανία…
Κι εδώ σε λίγο.
Γιάννη, χαιρομαι πολυ να διαβαζω τις ενδιαφερουσες διατυπωσεις σου. Διατηρω ωστοσο τις επιφυλαξεις μου, δεδομένου του κλιματος που ενυπαρχει στο σχολιο σου, πχ για “εξαγορασμενους πολιτικους”.
Καταρχην να πω οτι συμφωνω πολυ με τη διασταση συνυπαρξης του καπιταλισμου με αλλου ειδους κοινωνικες σχεσεις ανα περιοδους, οπως την περιγραφεις, και οτι τα πραγματα δεν ειναι ασπρο-μαυρο. Ο Μπουκτσιν τονιζε για τον συγχρονο καπιταλισμο οτι απο οικονομια μετατρεπεται ολο και περισσοτερο σε κοινωνια, εισβαλλοντας σε ευρυτερα πεδια σχεσεων.
Όμως, αυτό δεν σημαινει οτι δεν ηταν κυριαρχος τροπος παραγωγης και συγκροτησης των κοινωνικων σχεσεων τους τελευταιους δυο αιωνες. Το γεγονος οτι ο κρατισμος κατερρευσε ετσι οπως κατερρευσε σε πλανητικο επιπεδο, μαλιστα και στα δυο ψυχροπολεμικα μπλοκ, σημαινει πολλα πραγματα. Τι έγιναν τοτε οι “τίμιοι δικαστές, συνεπείς και καλοί εργάτες, ειλικρινείς εμπόροι, πολιτικοί που ήθελαν να προσφέρουν, καλοί γείτονες, καλοί άνθρωποι, ευαίσθητοι δασκάλοι”; Γιατι όσο κρατησε το κρατικιστικο φορντιστικο μοντελο αντιστεκονταν στο κεφαλαιο και μετα σχεδον συγχρονως και πλανητικα δεν αντισταθηκαν; Προφανως ολοι αυτοι που αναφερεις ηταν τιμιοι και καλοι μ’ εναν φετιχοποιημενο, ψευδη τροπο. Ακριβως επειδη οι αξιες που ευαγγελιζονταν δεν μπορουσαν να συμβαδιζουν με τους κυριαρχους κοινωνικους θεσμους. Μαλιστα, η μορφη με την οποια ηταν “καλοι” αναπαρηγαγε το συστημα στη συγκεκριμενη φαση αναπτυξης του. Σημερα που κλονιστηκε αυτο το μοντελο ξαναβγηκαν στη φορα οι ηθικιστες που λενε οτι μας κατεστρεψε η απληστια, αρα επιστροφη στο καλο και τιμιο. Το ιδιο φετιχοποιημενο νομισμα αλλαζει συνεχως πλευρες.
Να αναφερθω λιγο και στο θεμα της Αριστερας, που αναφερθηκαν και οι Rakis και Νοσφερατος: η ιστορια της Αριστερας εχει να μας διδαξει πολλα, τοσο απο τις αποτυχιες της, οσο και απο τις κατακτησεις της (στα χαρτια και στους δρομους). Η διακριση Αριστερα-Δεξια μπορει να αποτελει ακομα σημερα μια ηθικη πυξιδα εντος των δημοκρατικων διαδικασιων, που οντως ειναι οι πιο σημαντικες. Το να εγκαταλειψουμε τη σημασια της εννοιας Αριστερα σημαινει ακριβως οτι θα θεωρησουμε οτι εξισου σημαντικη για μας μπορει να ειναι η σκεψη των μονεταριστων με τη σχεψη του Μαρξ! Αυτο για μενα ειναι ενας αποπροσανατολισμος που δεν μπορει να συμβαλλει στον απαιτουμενο νεο Διαφωτισμο στον οποιο πρεπει να επιδοθουμε με ολες μας τις δυναμεις.
Η δημοκρατία εκτός από θεσμικές μορφές πρέπει να εχει και ενα ελευθεριακό ιδεολογικο περιεχομενο, πολιτικο, ηθικο, κοινωνικο. Η ιστορια της Αριστερας εχει πολλα να μας προσφερει γι’αυτο.
Γιαννη, εννοειται πολυ ευπροσδεκτη εκ μερους μας η αναρτηση που λες.
Κυριάρχος με τη μορφή της δύναμης, ιδιαίτερα της οικονομικοπολιτικής , ήταν. Κυρίαρχος στην καθημερινότητα των ανθρώπων, στη συμπεριφορά, στον τρόπο ζωής και τις αξίες, δεν ήταν. Σήμερα, είναι. Και αυτή είναι η ειδοποιός διαφορά του σήμερα από το χτες. Το είπες με άλλα λόγια. Η κεφαλαιοκρατία, σαν ολιστικό φαινόμενο, είναι μέσα μας.
Τα τελευταία 40 χρόνια αναπτύχθηκε μια παιδεία που καλλιεργούσε την άκριτη σκέψη.
Τα τελευταία 20 ή και 15 χρόνια εισήλθε δυναμικά στην παιδεία η βυζοδιασκέδαση και η βασική γεννετήσια συμπεριφορά της τηλεόρασης. Η Τζούλια δεν είναι μεμονωμένο περιστατικό. Είναι όραμα χιλιάδων κοριτσιών, που βρίσκουν ελάχιστη ντροπή στο να εκδίδονται για τα προς το ζήν ή ζουν , με το όνειρο ενός πετυχημένου γάμου με 60ρη, που το φυσάει. (Για τα αγόρια, η αγορά αυτή είναι μικρή ).
Αυτή η ανθρωπολογική μεταβολή είναι ο λόγος που οι “τίμιοι” έπαψαν να είναι “τίμιοι” και δεν μπορούν να αντισταθούν , σε ποιον; Στον εαυτό τους;
“Ευτυχώς”, ζήσαμε δύο εποχές και μπορούμε να έχουμε απλοϊκά παραδείγματα.
Στα χρόνια τα δικά μου, ο καθηγητής του δημοσίου που έκανε ιδιαίτερα ήταν δαχτυλοδεικτούμενος και ήταν μετρημένοι στα δάχτυλα του ενός χεριού. Σήμερα, είναι η σύνηθης περίπτωση και δεν ντρέπονται να το λένε. Και οι γονείς τους καλύπτουν. Και τα κόμματα σιωπούν.
Κι όλα αυτά συμβαίνουν στον “ευαίσθητο” χώρο, όπου διαπλάθονται συνειδήσεις, αξίες, παιδιά.
Γι’ αυτό και δεν υπάρχουν, σήμερα, “τίμιοι” για αντίσταση. Δεν ξέρουμε τι είναι αυτό. Είναι γραφικοί όσοι το λένε.
Τότε, βέβαια, είμαστε “καλοί”, αγνοώντας πολλά και γι’ αυτό ήταν εύκολη η σημερινή σάρωση. Η λάθος παιδεία δεν είναι τωρινό εφεύρημα. Απλώς, τώρα είναι συστηματικοποιημένη και επιτυχημένη δραστηριότητα.
Οι όροι κρατισμός, κράτος, αγορά δεν με απασχολούν. Είναι λάθος διαίρεση.
Δημοκρατία είναι η λέξη, έννοια μέσα στην οποία εμπεριέχεται, ως καθεστώς, το “κράτος” και η “αγορά”. Αγορά, ως τόπος συνάντησης, ανταλλαγής προϊόντων και αγόρευσης. Δήμος, το άθροισμα του καθενός μας και δημοκρατία η θεσμισμένη δύναμη του, για να μπορεί να λειτουργήσει ως κοινωνία, ως κοινός τόπος συβίωσης.
Το “κράτος”, χωρίς το δήμο δεν είναι άξια λόγου πράξη ή θεσμός.
Το τι μπορεί να κάνει ο δήμος, ο λαός, η κοινωνία κλπ με τα πυροβολημένα μυαλά , ας τους αφήσουμε και θα δούμε.
Στη δημοκρατία δεν χρειάζονται κόμματα. Άνθρωποι, συλλογικότητες, κινήσεις και κινήματα ανθρώπων, πολιτών , ναι. Κόμματα; Τα ζούμε , τώρα, που θα έπρεπε να έχουμε ενωθεί. Διασπούν. Ας σμίξουμε ως άνθρωποι και πολίτες, με τις διαφορετικότητες μας. Ως εκ τούτου, δεν έχει νόημα, η αριστερά και η δεξιά. Ενότητα ανθρώπων είναι ο αντίλογος σε αυτό που ζούμε.
Δημοκρατία είναι, εκτός από καθεστώς και πολίτευμα, σύστημα αξιών και συμπεριφοράς. Μπορούμε να αγαπήσουμε τον διπλανό μας, αληθινά; Μπορούμε να συμπάσχουμε, πριν ακόμα, αρχίσουμε να πάσχουμε εμείς;
Θέλει δουλειά.
Αξιωματική μου παραδοχή είναι ότι λεκτική οριοθέτηση πάντα λειτουργεί βίαια, χωρίς όμως να μπορούμε να κάνουμε κάτι για αυτό. Αυτή είναι ο παράδεισος και η κόλασή μας, ειδάλλως θα ήμασταν όλοι σχιζοφρενείς δίχως Εγώ. Αυτό δε σημαίνει ότι απορρίπτω την λέξη Αριστερά, απλώ θέλω να τονίσω πως γίνεται συχνά αντικείμενο εκμετάλλευσης για να καλυφθούν εξουσιαστικές – ολοκληρωτικές πρακτικές και βλέψεις. Για πχ ένας που δηλώνει αριστερός και επιθυμεί μια επιστροφή στον Λένιν, δεν μου λέει κάτι για τη σημερινή συγκυρία. Αντίθετα παραπέμπει σε επικίνδυνα μονοπάτια ολοκληρωτισμού.
Τώρα στο θέμα της ηθικής ίσως πρέπει να δούμε πέραν του δεδομένου καλού και κακού.
Η αισθητικοποίηση της τέχνης α λα Μπένγιαμιν είναι μια πρόταση που υπερβαίνει τις ηθικές μορφές της νεωτερικότητας που ανάγονται στην πολιτικοποίηση της ηθικής ήτοι σε ένα υφέρποντα ναρκισσισμό/φασισμό.
Αλλά θα συνεχίσω αργότερα.
Εδώ έχω λάθη εκ παραδρομής: αντί για “αισθητικοποίηση της τέχνης” ήθελα να γράψω “πολιτικοποίηση της τέχνης”. Και αντί για “πολιτικοποίηση της ηθικής” ήθελα να γράψω “αισθητικοποίηση της πολιτικής”
Ο Γιάννης έχει δίκιο σε αυτά που λέει, απλώς εγώ θα έδινα έμφαση και στο Κράτος ως ιδεολογικό μηχανισμό. Αυτό που καλλιεργεί το Κράτος με τους θεσμούς του αλλά και καλλιεργείται γενικότερα είναι η επιθυμία για όλο και περισσσότερη απόλαυση πράγμα που οδηγεί στην εδραίωση ενός ναρκισσιστικού και παρανοϊκού Εγώ, το οποίο δεν κοιτά παρά να ικανοποιεί την επιθυμία του για απόλαυση. Σε αυτή τη συμπεριφορά κλείνουν οι πόροι για να κοιτάξουμε τον άλλο. Συμφωνώ δηλ. με το Γιάννη ότι η ευθύνη μας καλεί σε καθημερινή βάση, Ποιος την ακούει όμως, ώστε να μπούμε σε μία διαδικασία μιας νέας υποκειμενικοποίησης;
Και δω νομίζω πως ο Μπένγιαμιν με τη σκέψη του μπορεί να συνδράμει ώστε να βρούμε δυνάμεις που ενδέχεται τώρα να τις βλέπουμε και ως αρνητικές.
Σχηματικά, δεν ακούμε την κλήση της ευθύνης γιατί είμαστε ναρκωμένοι. Ο Μπένγιαμιν βλέπει ως μέσο απονάρκωσης τη φλυαρία και την περιέργεια-αδιαφορία. Αυτές οι καταστάσεις δεν είναι μόνο αρνητικές. Μπορούν να καταστούν ικανές να αποδομήσουν τη σημερινή κοινωνία και την προσταγή της για όλο και περισσότερη απόλαυση. ΑΥτό βέβαια ενδεικτικά. Δεν αρκεί μόνο αυτό.
Η φλυαρία γιατί δεν προσκολλάται στην οντολογική απόλυτη θέση σημαίνοντος-σημαινόμενου και έτσι είναι ικανή να εκκινήσει την παραγωγή νέων σημαινόντων, άρα και μιας νέας οπτικής να δούμε τον κόσμο. Η αδιαφορία ,γιατί το μάτι δεν ερεθίζεται εύκολα δε μαγεύεται και υπόσχεται τη διέλευση της όποιας φαντασίωσης. Με αυτό τρόπο μάλλον ο Μπένγιαμιν εννοεί την πολιτικοποίηση της τέχνης (σε αντίθεση με το σύγχρονο αισθητικοποίηση της πολιτικής).
Το πρόβλημα είναι η διέλευση της φαντασίωσης αλλά και μιλώντας λακανικά η δυσκολία του να είσαι χωρίς φαντασίωση δηλ. χωρίς ένα κύριο σημαίνον. Επομένως, θα χρειαζόταν μία θεσμοθέτηση της έλευσης του α-δυνάτου, αυτού που πάντα, από τη στιγμή που επιβάλλουμε κάτι , έρχεται για να αποδομήσει την πράξη μας.
Καθώς, μέσα από την προσπάθειά μας για απαλλαγή από ένα κύριο σημαίνον (Lacan) ριχνόμαστε στον κόσμο και οφείλουμε να βιώσουμε την αυτο-δημιουργία(Winnicott), η θεσμοθέτηση της αποδόμησης, δηλ. της έλευσης του απροϋπόθετου(Derrida), θα περιόριζε την κυριαρχία ενός ναρκισσιστικού Εγώ και θα εξέβαλλε στην εκκέντρωση του Εγώ αφού ανοίγει ένα χώρος φιλοξενίας για τον άλλον.
Τώρα, θα μου πείτε πώς αυτό θα γίνει στην πολιτική πράξη. Η εξασφάλιση της οριζόντιας κατανομής της εξουσίας , η ισότητα στη συμμετοχή, η ισότητα των λόγων, και η απόφαση διά πλειοψηφίας, προετοιμάζει τη συνάντηση μας με το απροϋπόθετο.
Έγραψα κάτι αλλά μάλλον πάτησα λάθος κουμπί και το χα σα.
Εν ολίγοις έλεγα ότι οι αισθήσεις μας πρέπει να επαναπροσδιορίσουν τη λειτουργία τους και από την προσκόλληση στη φαντασίωση που σημαίνει μία νάρκωση, ένα ναρκισσισμό ενός παρανοϊκού Εγώ που επιδιώκει την όλο και περισσότερη απόλαυση, να περάσουν στην εκκέντρωση αυτού του Εγώ(Butler) μέσα από τη θεσμοθέτηση της έλευσης του α-δυνάτου, αυτού που δεν μπορεί να γίνει αντικείμενο υπολογισμού. Αυτό πολιτικά σημαίνει,
διέλευση της φαντασίωσης ( Lacan). Επειδή όμως λακανικά η απαλλαγή από ένα κύριο σημαίνον είναι αδύνατο να απαλλαγεί, οφείλουμε διαρκώς να αγωνιζόμαστε και να βιώνουμε την αυτο-δημιουργία(Winnicott). Προκειμένου αυτό το πολιτικό ποιείν να περιορίσει τον ολοκληρωτισμό του, προτείνω τη θεσμοθέτηση της έλευσης του α-δυνάτου, του απροϋπόθετου ( Derrida). Πιο συγκεκριμένα, αυτό θα σήμαινε μια οριζόντια κατανομή της εξουσίας, ισότητα λόγων, αποφάσεις διά πλειοψηφίας. Γενικά πρόκειται για μια ελευσόμενη Δημοκρατία.
Πώς σχετίζεται με τα παραπάνω ο Μπένγιαμιν;
Η πολιτικοποίηση της αισθητικής που προτείνει σημαίνει την απομάγευση των αισθήσεων και την απομάκρυνσή τους από την αισθητηριακή τους νάρκωση(η αισθητικοποίηση της πολιτικής κατά Μπένγιαμιν), νάρκωση από την οποία ξεπηδά και ο φασισμός.
Αυτό που θέλω να επισημάνω Γιάννη είναι ότι ο καπιταλισμός μπορεί να πάρει διάφορες μορφές.
Και την περίοδο του κρατικού καπιταλισμού ο καπιταλισμός ήταν κυρίαρχος, απλά η κυριαρχία του για διάφορους λόγους (μεταξύ των οποίων και η ενεργός δράση των ανθρώπων) συνοδευόταν από ένα σημαντικότερο “κοινωνικό” πρόσωπο.
Όμως, όλες οι καλές διαθέσεις βρίσκονταν υπό το ξόρκι της ζωής εντός θεσμών, όχι απλά ξένων από τους ίδιους τους πολίτες και τον έλεγχό τους, αλλά σε ξέφρενη τροχιά προς την οικολογική καταστροφή και την ευρύτερη πολιτικοκοινωνική κρίση.
Οι παρατηρήσεις αυτές γίνονται εκ μέρους μου γιατί δεν έχει βάση νομίζω μόνο η επίκληση των πάλαι ποτέ ηθικών αξιών και της παιδείας, γιατί ο καπιταλισμός είναι άτρωτος απέναντί τους. Πρέπει να μιλήσουμε και για τη σημασία των θεσμών, τόσο των υπαρχόντων, όσο και των ελευθεριακών που οραματιζόμαστε (μέσα σε μια ιστορική τροχιά βέβαια).
Αξιόλογες και οι λοιπές παραητρήσεις σου πάντως.
Rakis, πολύ ενδιαφέρων αλλά και ιδιαίτερα απαιτητικός και σύνθετος ο σχολιασμός σου. Θα χρειάζονταν αρκετές διευκρινήσεις. Χαίρομαι ιδιαίτερα με την κατακλείδα πάντως:
“Τώρα, θα μου πείτε πώς αυτό θα γίνει στην πολιτική πράξη. Η εξασφάλιση της οριζόντιας κατανομής της εξουσίας , η ισότητα στη συμμετοχή, η ισότητα των λόγων, και η απόφαση διά πλειοψηφίας, προετοιμάζει τη συνάντηση μας με το απροϋπόθετο.”
Σύντομα θα αναρτήσουμε και ένα κείμενο για την τέχνη, όπου ελπίζω να ανοίξει περισσότερο μία παρόμοια συζήτηση.
σχολιο μου στην ..παραλληλη συζητηση στο μπλογκ μου..
ωραιοτατος διαλογος..
παντως εγω νμιζω οτι η αμεση δημοκρατια σχετιζεται με την αμπωτι και πλημμμυριδα του Πολιτικου: σε εποχές κρισης το πολιτικό επσιτρεφει , οι ανθρωποι ενδιαφερονται για τα κοινά ..
Υπάρχει ομως και η αμπωτις
Στην αρχαια Αθηνα υπήρξε και η εποχή που οι Αθηναιοι Βαριοντουσαν και οι Σκυθες αστυνομικοι με σχοινια τους περικυκλωναν στην Αγορά οπου χαζολογουσαν και σιγά σιγά τους οδηγουσαν \για να συνεδριασουν …
Η πολιτικοποίηση της αισθητικής που προτείνει σημαίνει την απομάγευση των αισθήσεων και την απομάκρυνσή τους από την αισθητηριακή τους νάρκωση(η αισθητικοποίηση της πολιτικής κατά Μπένγιαμιν), νάρκωση από την οποία ξεπηδά και ο φασισμός.
εξαιρετικο
Νομίζω πράγματι ότι είναι πολύ ενδιαφέρων ο διάλογος, τόσο εδώ όσο και στο μπλογκ σου Νοσφεράτε.
Υπάρχει αυτή η παλίρροια και οι δημοκρατικοί θεσμοί πρέπει να χτιστούν με αυτό το δεδομένο. Οι άνθρωποι έχουν να κάνουν και άλλα πολλά όμορφα πράγματα, πέρα από την πανέμορφη άσκηση της ελευθερίας τους, κι ένα απ’ αυτά είναι και η εκλεπτυσμένη τεμπελιά!
Παρατηρείται η ακρότητα, οι άνθρωποι να είναι εντελώς παθητικοί για μεγάλα διαστήματα, και για λίγες ημέρες, σε περιόδους κρίσεων, εξεγέρσεων και επαναστάσεων, να είναι ολημερίς κι ολονυχτίς στο πόδι. Πρέπει να ξεφύγουμε απ’ αυτό το άγχος. Η δημοκρατία πρέπει να είναι μόνιμη, αλλά να μην απαιτεί τα πάντα από τους ανθρώπους. Κι αυτό να το κάνουμε πράξη από σήμερα.
Δεν μπορεί μια συνέλευση γειτονιάς πχ να κρατάει ώρες ατελείωτες επειδή κάποιοι θέλουν να ρητορεύουν ασταμάτητα. Ούτε να ασχολείται μια συνέλευση εξαντλητικα με το τι χρώμα θα έχουν τα πλακάκια, ουρανί ή θαλασσί. Ανοίγω όμως τώρα μεγάλο θέμα που μάλλον αρμόζει σε άλλη ανάρτηση.
Σωστά τα λέτε.
Θέλω να επισημάνω ότι η Αθηναϊκή Δημοκρατία όχι απλώς δούλευε αλλά δούλευε και καλά.
Υπήρχαν πολλές δικλείδες ασφαλείας για να μην επιτραπεί η υπερεξουσία μιας ολιγομελούς αρχηγεσίας.
Αυτό δε σημαίνει βέβαια ότι δε θα υπήρχαν και συγκρούσεις και ανατροπές.
Ακόμη όμως και προσωπικά πάθη και συμφέροντα διαδραματίζονταν σε πολιτικά πλαίσια.
καπου πρεπει να γινει και μια παρυσιαση του βιβλιου του Μπουκτσιν για τις επαναστασεις
Raki εχω την εντυπωση οτι η Αθηναική Δημοκρατια δουλευε ”καλά” απο τους Περισκους πολέμους μεχρι τηνεποχη του Θριαμβου της .δηλαδη καμμια 30 αρια χρόνια .Ηδη αρχιζει να μη δουλειε καλά απο τον καιρό του Περικλή την εποχη της μεταφοράς του ..ταμειου.. της Δηλιακής συμμαχιας ..
ισως χρειαστει να κουμε καποια αναρτηση .. εγω θα κανω .. μαλλον και θα σας προσκαλέσω για συζητηση …
ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΕΔΩ:
http://nosferatos.blogspot.com/2010/11/blog-post_7412.html
H Aθ. Δημοκρατία είναι ένα γίγνεσθαι 5ου και 4ου αιώνα. Το θέμα είναι εμείς αν μπορούμε να εμπνευστούμε κάτι.
Ανάρτησε να το συζητήσουμε.
Ευπρόσδεκτος
η Αθηναική δημοκρατια ηταν κυριως μια δημοκρατια Οπλιτων : Πολεμιστων..
το πλασιο στο οποιο περπεινα γινει κατανοητή η Αρχαια Δημοκρατια ηταν εκεινο του πολέμου .. του διαρκους κινδινου .. Της σωμα με σωμα μάχης
– Η συγχρονη Μεταδημοκρατια γινεται κατανοητη στο πλαισιο της ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗΣ
ας παρουμε το παραδειγμα της φιλιας
στην Αρχαια δ. Φιλια μεταξύ ανδρών σημασινε κατ ‘αρχας αλληλοπροστασια στη μαχη
Σημερα σημαινει κυριως κοινη διασκεδαση
ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ
Για τους αρχαιους σημαινε Ελευθερια της ΠΟΛΗΣ
για τους συγχρονους σημαινει ατομικη επιλογη ( η αποψη μου κλπ)
Ομως
το ριζικά διαφορετιό κατ εμέ
ειναι οτι στην αρχαια Δημοκρατια υπήρχε διαρκώς ενα Υπαρξιακό διακυβευμα
καθε τοσο η πολη διακινδυνευε την ελευθερια της .. Την διακινδυνευε και σωματικά: Με τη εννοια οτι αν η Πολη κρατος σκλαβωνοταν αυτο σημαινε και προσωπική απώλεια ελευθεριας : και οι κατοικοι γινοταν Δουλοι (σωματικά) η πεθαιναν) κλπ
Η Αρχαια δημοκρρατια ηταν σε διαρκή κατασταση εκτακτης αναγκης ( καθως οι πολεμοι ηταν διαρκεις) με την Καρλ Σμιτιανή εννοια .. Της υπαρξης της πολης
Γιαυτό και η αφοσιωση στη πολη δεν μπορουσε παρά να ειναι Διαρκής και Απολυτη…
Η δημοκρατία στην Ελλάδα δεν ήταν ένα καθεστώς, αλλά μια διαδικασία αυτοθέσμισης που ξεκινά από τους νόμους του Δράκοντα, περνά στη σεισάχθεια του Σόλωνα, στην εγκατάλειψη του θεσμού της βασιλείας κλπ κλπ. Μιλάμε για ροή και αλλαγές 5 αιώνων.
Μια πάλλουσα και υπεραιωνόβια διαδικασία αυτοθέσμισης, με πράξεις γοητευτικές και συνάμα απογοητευτικές.
“Δημοκρατία”, με ή χωρίς εισαγωγικά υπήρχε και στη Σπάρτη. Με βασιλιάδες διακοσμητικούς, γερουσία κλπ. Έτσι ήθελαν. Σύμφωνοι, δεν υπήρχε ισότητα. Υπήρχε, όμως, η αίσθηση της ομοιότητας. Κάτι ήταν κι αυτό, ως ότου στο Χριστιανισμό ακούσαμε με έμφαση για την ισότητα έναντι του θεού.
Προσπαθούμε να περιγράψουμε παλιές ιστορίες, με τα μέτρα της εποχής μας και με μια αυστηρή και καλουπωμένη κωδικοποίηση. Αντί να βλέπουμε μια αέναη κίνηση, λέμε “βασιλεία, τυραννία, δημοκρατία, κουτάκια που διαδέχεται απότομα και ξαφνικά το ένα το άλλο. Όταν όλα ήταν μια αέναη προσέγγιση οραμάτων και σκέψεων, που άλλαζαν διαρκώς.
Υπήρχαν, δε, πολλές “δημοκρατίες” , σε κάθε πόλη κάτι άλλο ήταν το θεσμοθετημένο.
Ποιο ήταν και είναι το μεγαλείο της εποχής εκείνης:
Η ΣΚΕΨΗ. , η μεγάλη κινητήρια δύναμη, που ενώ σε όλο τον κόσμο υπήρχαν διάφορα αυταρχικά και θεοκρατικά καθεστώτα, οι πόλεις γύρω από το Αιγαίο και οι αποικίες τους αποδεσμεύονταν, από την ετερότητα και προχωρούσαν στην αυτονομία.
Και το κύριο χαρακτηριστικό της ΣΚΕΨΗΣ ήταν ο εκλεκτικισμός.
Σήμερα, δεν μπορούμε να ξεφύγουμε από τα κουτάκια που μας έχουν επιβάλλει η κυρίαρχοι -ισμοι.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα “εκλεκτικισμού” ήταν το παιχνίδι της σκέψης, που ξετύλιξε , εδώ, ο rakis.
Το ίδιο λάθος, με τα προμαγειρεμένα κουτάκια γίνεται και με την ερμηνεία του σήμερα. “Ο ρόλος του κράτους”. Τι νόημα έχει να το συζητήσω. Κράτος, χωρίς δημοκρατία , σημαίνει βία.
Καλοί ή κακοί δημόσιοι υπάλληλοι. Χωρίς δημοκρατία και χωρίς παιδεία (κουλτούρα) , ο καθένας κάνει αυτό που έχει διδαχτεί: μια άσκηση εγωιστικού συμφέροντος.
Τι νόημα έχει να συζητώ, χωριστά για κράτος και χωριστά για αγορά;
Δημιουργήματα και τα δύο του ανθρώπου. Έχουμε φτάσει να μιλάμε πως τα δημιουργήματα επηρεάζουν και καθορίζουν τον άνθρωπο. Ενώ άνθρωποι κινούν τα νήματα και φτιάχνουν τους θεσμούς, το κράτος, την αγορά, τις γνώσεις και τις ιδεολογίες. Και προσπαθούν να μας πείσουν π.χ. πως ο πληθωρισμός είναι δημιούργημα της αγοράς , της προσφοράς και της ζήτησης ή της ισοτιμίας. Πλάκα κάνουμε; Άνθρωποι κινούν τα νήματα. Και οι θεσμοί υπηρετούν αυτούς τους λίγους που τα κινούν.
Τι νόημα έχει να μιλώ για “κρατικό” ή “αγοραίο” καπιταλισμό, για φιλελευθερισμό ή σοσιαλισμό, όταν όλα κατατείνουν σε αυτό που βιώνουμε σήμερα: το κοινό όραμα του καπιταλοκομμουνισμού της Κίνας, της Γερμανίας ή των Αραβικών Εμιράτων: Χλιδή για λίγους.
Να μιλήσουμε για τα πραγματικά διλήμματα:
Δημοκρατία ή ολιγαρχία;
Έρωτας ή μίσος; (και τα συνώνυμα ή συμπληρωματικά τους σε κάθε πλευρά).
Οι πολλοί ή οι λίγοι;
(Ρίξτε μια ματιά, σε ένα γράμμα που έλαβα από ένα πρόσφατο μεσήλικα (εθνικιστή) μετανάστη σε πλούσια αραβική χώρα).
Νοσφεράτε, δεν είναι κακό που βαριόντουσαν. το δικαίωμα στην τεμπελιά. και ωραία το είπες με τους σκύθες. Δεν υπήρχε η έννοια του κράτους, τότε. Δεν υπήρχε τέτοια λέξη που να περιγράφει κάποια πολιτική κατάσταση. Δούλοι διαχειρίζονταν τα κοινά. υλοποιούσαν αποφάσεις του δήμου (όσο υπήρχε δήμος). Υπηρέτες. Εξ ού και η λέξη “υπουργός”, όπως ονομάστηκε στα ελληνικά ο μινίστρος, τότε, που νομίζαμε πως λευτερωθηκαμε. .
Δεν επιμένω πολύ στη συμμετοχή μου στους διαλόγους, παρ’ όλο που είναι διδακτικοί, γιατί υπάρχει και η ζωή. Δεν έχω χρόνο. (Πουλάω παράνομες εφημερίδες για να ζήσω).
Γιάννη ,
Συμφωνώ και μπράβο που το έθεσες το περί παιγνίου. Το χρησιμοποίησε ο Αξελός ή ακόμα παλιότερα μπορώ να αναφέρω και το Γοργία.
Έχει άμεση σχέση και με την αυτοθέσμιση.
Να σαι καλά για την επισήμανση.
Γιαννη παρα πολύ ωραια ..Ετσι ακριβώς . Ροή..
Φυσικά δεν εχω κατασταλλάξει κι εγω καπου ..απλώς προσπαθώ να διευρυνω τους ορους της συζητησης..
επιπλεον ξερουμε ελαχιστα για την αρχαια εποχή ..Και τα μεθερμηνευουμε
ποτε δεν μπορουμε να πουμε ολη την αληθεια ..Ακομα και να την ξεραμε δεν θα μπορουσαμε να την πουμε ..
ΔΕΝ φτανουν οι λέξεις ..
Νόσφυ,
οι λέξεις ποτέ δε φτάνουν 🙂
Ο rakis είπε κάποια σύνθετα πράγματα, που πρέπει να τα βάλει , σαν ολοκληρωμένο θέμα, είτε εδώ είτε όπου αλλού θέλει. Είναι μια προσέγγιση, που δεν την έχω ξαναδεί.
Αν δεν γίνεται εδώ, ας το στείλει στο email μου, που έχει ο Θοδωρής.
Προσωπικά, θα ήθελα να το δω και να βάλω απορίες.
Συμφωνω με τον Γιαννη ..αντε Ρακι
Πολύ ευχαρίστως.
Θα προσθέσω διευκρινιστικές υποσημειώσεις και θα το οργανώσω και το συζητάμε.
Γιαννη περι ΒΑΡΕΜΑΡΑΣ δες εδω:
http://nosferatos.blogspot.com/2008/07/blog-post_1139.html
Νοσφεράτε,
Που το ειχες “κρυμένο” αυτό το “ποστ-διαμάντι”;
Ειναι ο,τι ωραιότερο, διεξοδικότερο, οξυδερκέστερο , αναλυτικότερο ως τις “ρίζες “της σύγχρονης σκέψης
και ως ποστ αλλά και, ισως σημαντικότερο, ο διάλογος που αναπτύχθηκε.
υγ. Δεν το διάβασα ακόμη ολο (δηλ.τα σχόλια) αλλά εχω μείνει ……εκθαμβη (ειλικρινά).
και να σκεφθεί κανείς οτι διεξάγεται αυτή η συζήτηση τέλος του 2010, οπου εκτοτε εχουν διατυπωθεί μύριες οσες σκέψεις αναλυτών και ομως το ποστ και η συζήτηση λές και γίνεται σήμερα.